Waarom een vertrouwenspersoon?
Volgens de Arbowet zijn alle bedrijven, groot of klein, verplicht om hun medewerkers te beschermen tegen Psychosociale Arbeidsbelasting. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is een onderdeel van dit beleid.
Met een vertrouwenspersoon versterk je de organisatie. De medewerkers kunnen hier hun ervaringen met ongewenst gedrag op de werkvloer of (vermoedens van) misstanden kwijt. Dit is een belangrijke meerwaarde voor de organisatie. Het is belangrijk dat grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar wordt gemaakt want problemen die medewerkers ervaren kunnen pas opgelost worden als ze worden verwoord.
De ervaringen van medewerkers zijn een spiegel voor het bedrijf. Ze laten zien wat de organisatie nog nodig heeft om een gezonde en veilige werkomgeving te zijn en bieden een kans om de werkomgeving veiliger te maken. Als medewerkers gelukkig zijn, plukt de organisatie hier de vruchten van.
Wat doet een vertrouwenspersoon?
Een vertrouwenspersoon biedt opvang en begeleiding bij meldingen van psychosociale arbeidsbelasting en Integriteitskwesties. De hoofdtaken van een vertrouwenspersoon zijn:
- Voorlichting en preventie
- Opvang en begeleiding
- Adviseren en signaleren
Psychosociale arbeidsbelasting
Stress die ontstaat door ongewenst gedrag op het werk en werkdruk wordt psychosociale arbeidsbelasting genoemd (PSA). Hieronder vallen agressie en geweld, discriminatie, (seksuele) intimidatie en pesten.
Agressie en geweld
Er is sprake van agressie en geweld als een werknemer wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen interne en externe agressie.
Discriminatie
Discriminatie is het ongeoorloofd onderscheid maken tussen en achterstellen van mensen en groepen op basis van kenmerken die in een specifieke situatie niet van belang zijn.
Intimidatie
Intimidatie is een vorm van manipulatie. Er wordt angst aangejaagd door te dreigen met negatieve gevolgen zoals ontslag of een negatieve beoordeling.
Pesten
Pesten is intimiderend gedrag met een structureel karakter, van één of meerdere werknemers (collega's, leidinggevenden) gericht tegen een werknemer of een groep werknemers die zich niet kan verdedigen tegen dit gedrag.
Seksuele intimidatie
Bij seksuele intimidatie gaat het om seksueel getinte opmerkingen, gebaren en aanrakingen die de waardigheid van een persoon kunnen aantasten.
Integriteit
Een functie zorgvuldig en zo goed mogelijk uitvoeren met in acht neming van professionele verantwoordelijkheid en de gemaakte keuzes kunnen verantwoorden. Een integer persoon zal zijn gedrag niet laten beïnvloeden door oneigenijke zaken.
In deze moeilijke en soms complexe situaties worden medewerkers begeleid een optimale keuze te maken bij het zoeken naar een oplossing. Geheimhouding is hierbij vanzelfsprekend.
Integriteit
Als je een vermoeden hebt van een onregelmatigheid, een integriteitsschending of een misstand binnen de organisatie kun je dit melden bij de vertrouwenspersoon integriteit. Je kunt dit ook melden bij een leidinggevende of een intern meldpunt maar soms kan dit moeilijk zijn. Vaak zijn er meerdere mensen van op de hoogte, bijv. collega’s.
Een vertrouwenspersoon integriteit biedt een luisterend oor en een veilige plek aan iedereen binnen de organisatie om misstanden of vermoedens daar van, te te melden. De vertrouwenspersoon is een vertrouwelijk aanspreekpunt of sparringpartner.
Een melding of een klacht moet veilig ingediend kunnen worden; de vertrouwenspersoon kan hierbij ondersteunen.
Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een korte video gemaakt waarin de rol van een vertrouwenspersoon wordt uitgelegd.
Wat kun je verwachten?
Voorlichting
Een persoonlijke kennismaking met medewerkers en management d.m.v. een presentatie en voorlichting over ongewenst gedrag en de taken van een vertrouwenspersoon. Alle medewerkers weten na afloop precies met wie en hoe ze contact op kunnen nemen.
Contact
Als een medewerker een melding wil doen of een vraag heeft kan hij zonder medeweten of tussenkomst van zijn werkgever contact opnemen via mail, telefoon of chat. In overleg maken we een afspraak voor dag, tijd en plaats. Dit kan persoonlijk, online of telefonisch zijn. De vertrouwenspersoon vangt de medewerker op, begeleid met en adviseert over het voorval.
Vertrouwelijkheid
De informatie die gedeeld wordt tijdens de gesprekken blijft vertrouwelijk tenzij de melder akkoord gaat met het delen van informatie als dit noodzakelijk is.
Objectief en onafhankelijk
Als extern vertrouwenspersoon ben ik onafhankelijk, biedt ik een objectief luisterend oor voor medewerkers en zal ik, indien mogelijk, helpen zoeken naar een oplossing in de informele sfeer.
Jaarverslag
Jaarlijks wordt er een overzichtelijk en geanonimiseerd jaarverslag opgesteld. Hier kunnen aanbevelingen voor beleid uit voortkomen.
Advies
Er kan, indien de situatie dit vereist, gevraagd en ongevraagd advies aan het management worden gegeven.
Handige tips en externe links
Werkdrukkompas
Het Werkdrukkompas laat op een begrijpelijke manier zien wat werkdruk is en hoe het aangepakt kan worden. Aan de hand van stellingen wordt een eerste indicatie gegeven van de belangrijkste aandachtspunten als het gaat om werkdruk binnen de organisatie. Daar worden direct mogelijke oplossingen bij gepresenteerd. Uit het Werkdrukkompas volgt een kant-en-klare presentatie met de uitleg, de resultaten én de oplossingen waarmee je met het management in gesprek kunt treden over werkdruk.
Ga verder naar Werkdrukkompas.
Bron: InPreventie
Huis voor Klokkenluiders
Het Huis voor Klokkenluiders draagt bij aan een integere samenleving. Met advies aan werknemers die bij maatschappelijke misstanden als 'klokkenluider' aan de bel trekken. Met onderzoek naar misstanden. Of met onderzoek naar de behandeling van een klokkenluider, die geen last mag hebben van zijn of haar melding van een misstand. En door overheden, semipublieke instellingen en bedrijven te stimuleren hun integriteit te bewaken.
Integriteit in 7 onderdelen
Wilt u aan ethiek en integriteit in uw organisatie werken, dan kunt u kiezen uit allerlei maatregelen. Die werken het beste als ze elkaar versterken. Voor een samenhangende aanpak beschrijft Het huis voor klokkenluiders de zeven onderdelen van integriteitsmanagement.
Ga verder naar 7 onderdelen van integriteitsmanagement.
Risico-inventarisatie en - evaluatie (RI&E)
Een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) vormt de basis van het arbobeleid van elk bedrijf. De RI&E helpt om risico’s in kaart te brengen en die risico’s aan te pakken met de juiste maatregelen. Voor een veilige en gezonde werkplek. Het is voor elk bedrijf verplicht om een RI&E te hebben.
Met de Route naar RI&E kan de ondernemer ontdekken welke routes naar RI&E mogelijk zijn, wat het oplevert en tips om van start te gaan met de route die hij of zij kiest. De Route naar RI&E is een samenwerking van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, FNV, MKB Nederland, CNV, Vakcentrale voor Professionals, VNO NCW en AWVN.
Communiceren over integriteit
Communiceren over integriteit is belangrijk maar lang niet altijd makkelijk. Daarom zet het Huis voor Klokkenluiders enkele inzichten en tips voor u uiteen. Dit overzicht is primair bedoeld voor integriteits- en compliance functionarissen als ondersteuning bij het (beter) communiceren over integriteit binnen de eigen organisatie.